Nghề làm ô truyền thống ở Làng Bor Sang Chiang Mai

Nghề làm ô truyền thống ở Làng Bor Sang Chiang Mai đã trải qua lịch sử suốt 5 thế kỷ.

Làng Bor Sang Chiang Mai là làng nghề làm ô truyền thống của Thái Lan, ra đời cách đây hơn 5 thế kỷ và vẫn còn được duy trì đến tận ngày nay. Nằm cách thành phố Chiang Mai khoảng 9 km về phía Đông, trước đây Bosang vốn là một phần của vương quốc Lanna cổ với những ngôi đền đẹp và những cánh đồng lúa tươi tốt, nhưng nổi bật nhất chính là làng nghề làm ô thủ công.

Làng Bor Sang Chiang Mai sản xuất chủ yếu là những chiếc ô che nắng làm từ tre, lụa tơ tằm và 1 loại giấy làm từ cây Sa. Để làm ra giấy Sa, người ta đem đun sôi vỏ cây trong một thùng thiếc lớn khoảng ba giờ. Sau đó vỏ cây được giã cho đến khi mịn và có dạng hồ. Sau khi giã, nó ném vào hũ bê tông lớn để khuấy cho đến khi những hạt bột giấy tan đều trong nước. Những khung gỗ sẽ làm nhiệm vụ định hình thứ hồ bột này thành những trang giấy. Cuối cùng, những trang giấy này được làm khô dưới ánh nắng mặt trời khoảng 20 phút.

Mỗi năm 1 lần sau mùa mưa, vỏ cây sẽ được tước ra một cách nhẹ nhàng mà không làm thương tổn cây, sau đó cây vẫn có thể tự tái tạo lại lớp vỏ mới. Vỏ cây sau khi bóc được ngâm trong nước từ 2-4 tiếng rồi đem đi luộc chung với bột tro từ 3-4 tiếng, sau đó sẽ được rửa sạch với nước lạnh. Sau quá trình đó người nghệ nhân dùng 1 chiếc búa gỗ đập liên tục lên mớ vỏ cây đến khi vỏ mềm ra và ngâm vào 1 bồn nước lớn.

Khoảng 1 tiếng/lần người ta sẽ dùng 1 cây gỗ dài để khuấy cho vỏ cây tan ra. Quá trình này được thực hiện liên tục trong vài ngày, những chiếc khay vuông với lưới dày đặc được nhúng vào trong nước và vớt ra, lặp đi lặp lại nhiều lần cho đến khi bột giấy tan ra từ vỏ cây sẽ đọng trên khay thành 1 lớp mỏng. Khay được mang ra phơi ngoài nắng 20 phút và thành 1 tấm giấy saa. Để tăng tính đa dạng, trong quá trình làm giấy các nghệ nhân có thể thêm vào các loại lá cây, bột màu tự nhiên….

Những chiếc ô Bosang được đánh giá là món quà lưu niệm được du khách quốc tế rất ưu thích và săn lùng ở Thái Lan, đồng thời cũng được xem là một nét đặc sắc trong nền văn hóa nơi đây. Những chiếc ô của làng Bosang mang đầy đủ mọi kích cỡ. Ngoài những chiếc ô bình thường, làng Bo Sang còn có thể làm được những chiếc ô rất lớn  như những chiếc ô được sử dụng tại SEA GAMES tổ chức ở Chiangmai năm 1996 có đường kính hơn 2m. Đến nay, ngôi làng vẫn giữ kỷ lục làm ra chiếc ô lớn nhất thế giới trong sách kỷ lục Guiness.

Lễ hội ô Làng Bor Sang Chiang Mai vào tuần thứ 3 của tháng giêng hàng năm là một trong những lễ hội nổi tiếng nhất ở Thái Lan. Đến với Bo Sang mùa lễ hội, du khách sẽ không khỏi choáng ngợp trước muôn vàn màu sắc của những chiếc ô thủ công làm từ giấy và lụa tơ tằm. Cả ngôi làng như được khoác lên mình bộ cánh lộng lẫy với sự pha trộn của rất nhiều gam màu rực rỡ của vô vàn những chiếc ô trang trí có ở khắp nơi từ cánh cổng làng đến đoàn xe diễu hành…Du khách có thể tham gia vào tất cả hay một số công đoạn của quá trình làm ra một chiếc ô thủ công tuyệt đẹp. Làm ra một sản phẩm của riêng mình quả là một trải nghiệm thú vị với bất cứ ai.